آندومتریوز (en-doe-me-tree-O-sis) یک اختلال اغلب دردناک است که در آن بافتی مشابه بافتی که به طور معمول داخل رحم را می پوشاند - آندومتر - در خارج از رحم رشد می کند. آندومتریوز معمولاً تخمدان ها، لوله های فالوپ و بافت پوشاننده لگن را درگیر می کند. به ندرت ممکن است بافتی شبیه آندومتر در خارج از ناحیه ای که اندام های لگنی در آن قرار دارند یافت شود.

 

 آندومتریوز، مانند بافت آندومتر عمل می کند - ضخیم می شود، تجزیه می شود و با هر چرخه قاعدگی خونریزی می کند. اما چون این بافت راهی برای خروج از بدن ندارد، به دام می افتد. هنگامی که آندومتریوز تخمدان ها را درگیر می کند، کیست هایی به نام اندومتریوم ممکن است ایجاد شود. بافت اطراف ممکن است تحریک شود و در نهایت بافت اسکار و چسبندگی ایجاد شود - نوارهایی از بافت فیبری که می تواند باعث چسبیدن بافت ها و اندام های لگن به یکدیگر شود.

 

 

آندومتریوز می تواند باعث درد - گاهی شدید - به خصوص در دوره های قاعدگی شود. مشکلات باروری نیز ممکن است ایجاد شود. خوشبختانه درمان های موثری در دسترس است.

 

علائم

علامت اولیه آندومتریوز درد لگن است که اغلب با دوره های قاعدگی همراه است. اگرچه بسیاری از افراد در طول دوره های قاعدگی خود گرفتگی عضلات را تجربه می کنند، اما افراد مبتلا به آندومتریوز معمولاً درد قاعدگی را توصیف می کنند که بسیار بدتر از حد معمول است. درد همچنین ممکن است با گذشت زمان افزایش یابد.

 

 

علائم و نشانه های رایج آندومتریوز عبارتند از:

 

• دوره های دردناک (دیسمنوره). درد و گرفتگی لگن ممکن است قبل از شروع قاعدگی شروع شده و تا چند روز ادامه یابد. همچنین ممکن است در ناحیه کمر و شکم درد داشته باشید.
• درد با مقاربت. درد حین یا بعد از رابطه جنسی در آندومتریوز شایع است.
• درد همراه با اجابت مزاج یا دفع ادرار. به احتمال زیاد این علائم را در طول دوره قاعدگی تجربه خواهید کرد.
• خون ریزی بیش از حد. ممکن است گهگاهی قاعدگی های شدید یا خونریزی بین دوره ها (خونریزی بین قاعدگی) را تجربه کنید.
• ناباروری. گاهی اوقات، آندومتریوز برای اولین بار در افرادی که به دنبال درمان ناباروری هستند، تشخیص داده می شود.
• سایر علائم و نشانه ها. ممکن است احساس خستگی، اسهال، یبوست، نفخ یا حالت تهوع، به ویژه در دوره های قاعدگی داشته باشید.

شدت درد ممکن است شاخص قابل اعتمادی برای میزان شدت وضعیت نباشد. ممکن است آندومتریوز خفیف با درد شدید داشته باشید یا ممکن است اندومتریوز پیشرفته با درد کم یا بدون درد داشته باشید.

آندومتریوز گاهی اوقات با شرایط دیگری که می تواند باعث درد لگن شود، مانند بیماری التهابی لگن (PID) یا کیست تخمدان اشتباه گرفته می شود. ممکن است با سندرم روده تحریک پذیر (IBS) اشتباه گرفته شود، وضعیتی که باعث حملات اسهال، یبوست و گرفتگی شکم می شود. IBS می تواند همراه با آندومتریوز باشد که می تواند تشخیص را پیچیده کند.

 

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

اگر علائم و نشانه هایی دارید که ممکن است نشان دهنده آندومتریوز باشد، به پزشک مراجعه کنید.

 

آندومتریوز می تواند یک وضعیت چالش برانگیز برای مدیریت باشد. تشخیص زودهنگام، تیم پزشکی چند رشته ای و درک تشخیص ممکن است منجر به مدیریت بهتر علائم شود.

 

 

علل

 

 

اگرچه علت دقیق آندومتریوز مشخص نیست، توضیحات ممکن عبارتند از:

 

• قاعدگی رتروگراد. در قاعدگی رتروگراد، خون قاعدگی حاوی سلول‌های آندومتر به جای خارج شدن از بدن، از طریق لوله‌های فالوپ و به داخل حفره لگن جریان می‌یابد. این سلول‌های آندومتر به دیواره‌های لگن و سطوح اندام‌های لگن می‌چسبند، جایی که رشد می‌کنند و در طول هر چرخه قاعدگی به ضخیم شدن و خونریزی ادامه می‌دهند.
• تبدیل سلول های صفاقی. در آنچه به عنوان "نظریه القاء" شناخته می شود، متخصصان پیشنهاد می کنند که هورمون ها یا عوامل ایمنی تبدیل سلول های صفاقی - سلول هایی که قسمت داخلی شکم را پوشانده اند - به سلول های مشابه آندومتر تبدیل می کنند.
• تبدیل سلول های جنینی. هورمون‌هایی مانند استروژن ممکن است سلول‌های جنینی - سلول‌هایی که در مراحل اولیه رشد هستند - را به ایمپلنت‌های سلولی آندومتر مانند در دوران بلوغ تبدیل کنند.
• کاشت اسکار جراحی. پس از جراحی، مانند هیسترکتومی یا سزارین، سلول های آندومتر ممکن است به یک برش جراحی متصل شوند.
• انتقال سلول های آندومتر. رگ های خونی یا سیستم مایع بافتی (لنفاوی) ممکن است سلول های آندومتر را به سایر قسمت های بدن منتقل کند.
• اختلال سیستم ایمنی. یک مشکل در سیستم ایمنی بدن ممکن است باعث شود که بدن نتواند بافت مشابه آندومتر را که در خارج از رحم رشد می کند، تشخیص دهد و از بین ببرد.
•  

عوامل خطر

عوامل متعددی فرد را در معرض خطر بیشتر ابتلا به اندومتریوز قرار می دهد، مانند:

 

• کسی که هرگز زایمان نمی کند
• شروع قاعدگی از سنین پایین
• یائسگی در سنین بالاتر
• سیکل های قاعدگی کوتاه - به عنوان مثال، کمتر از 27 روز
• قاعدگی های سنگین که بیش از هفت روز طول می کشد
• داشتن سطوح بالاتر استروژن در بدن یا قرار گرفتن بیشتر در معرض استروژنی که بدن تولید می‌کند
• شاخص توده بدنی پایین
• یک یا چند بستگان (مادر، خاله یا خواهر) مبتلا به آندومتریوز
• هر شرایط پزشکی که مانع از خروج خون از بدن در طول دوره های قاعدگی شود
• اختلالات دستگاه تناسلی

آندومتریوز معمولا چندین سال پس از شروع قاعدگی ایجاد می شود. علائم و نشانه های آندومتریوز ممکن است به طور موقت با بارداری بهبود یابد و ممکن است با یائسگی به طور کامل از بین برود، مگر اینکه استروژن مصرف کنید.

 

عوارض

ناباروری

عارضه اصلی آندومتریوز اختلال در باروری است. تقریباً یک سوم تا نیمی از زنان مبتلا به اندومتریوز برای باردار شدن مشکل دارند.

برای اینکه حاملگی اتفاق بیفتد، یک تخمک باید از تخمدان آزاد شود، از طریق لوله فالوپ مجاور عبور کند، توسط یک سلول اسپرم بارور شود و خود را به دیواره رحم بچسباند تا رشد کند. آندومتریوز ممکن است لوله را مسدود کند و از اتحاد تخمک و اسپرم جلوگیری کند. اما به نظر می رسد که این وضعیت به روش های کمتر مستقیمی مانند آسیب رساندن به اسپرم یا تخمک بر باروری تأثیر می گذارد.

با این حال، بسیاری از مبتلایان به اندومتریوز خفیف تا متوسط ​​هنوز هم می توانند باردار شوند و حاملگی را به پایان برسانند. پزشکان گاهی اوقات به مبتلایان به اندومتریوز توصیه می کنند که بچه دار شدن را به تاخیر نیندازند زیرا ممکن است با گذشت زمان این وضعیت بدتر شود.

 

 

سرطان

سرطان تخمدان در افراد مبتلا به آندومتریوز بیشتر از حد انتظار رخ می دهد. اما خطر کلی سرطان تخمدان در طول زندگی کم است. برخی از مطالعات نشان می دهد که آندومتریوز با این خطر همراه است، اما هنوز نسبتاً کم است.

نادر است، اما نوع دیگری از سرطان - آدنوکارسینوم مرتبط با آندومتریوز - می تواند در مراحل بعدی زندگی در افرادی که آندومتریوز داشته اند، پیش بیاید.